Cái gì đây kỳ này?
Papier-mâché (em xin phiên âm kiểu bình dân học vụ là pa-pi-ê ma-shê) là một từ tiếng Tây chỉ môn nghệ thuật tạo hình từ giấy, bột giấy và hỗn hợp hồ dán, tinh bột. Về căn bản thì môn này khá đơn giản, các y thị cứ việc mót ít bột mì còn dư trong bếp, gom giấy báo cũ chưa kịp bán ve chai lại, thêm cái cọ nhỏ và ít thời gian buồn chán là có thể làm được một món rồi.
Các lớp giấy được xé nhỏ rồi phết dính với nhau theo hình dạng mong muốn bằng hồ dán, để khô tự nhiên đến khi cứng chắc lại. Tùy theo hình dạng, kích thước và "tầm vóc" mà mô hình được cố định bên trong bằng nhiều loại khung khác nhau: khung tre, khung kẽm, khung carton hoặc đơn giản là đặt lên một mẫu khuôn có sẵn. Khi mô hình đạt hình dạng như ý rồi thì trang trí tô vẽ tùy ý.
Thời xưa Papier-mâché được sử dụng nhiều hơn bây giờ. Người Ai Cập cổ đại xác ướp được mang mặt nạ làm từ hỗn hợp tương tự như Papier-mâché, ấy là các lớp giấy papyrus hoặc vải lanh quét. Bên Ba Tư thì người ta chế mâm, tráp, khay đựng theo lối này. Ở Nhật Bổn hoặc Ấn Độ thì xài Papier-mâché để tạo thành hình trang trí đính lên khiên hoặc giáp. Ngoài các vật dụng trang trí, Papier-mâché còn được áp dụng để đóng xuồng (tất nhiên là có chống thấm), dùng để làm mái vòm của đài thiên văn, thậm chí vỏ đạn vì tính chịu lực cao.
Thời nay thì Papier-mâché ít được dùng trong lĩnh vực nào khác ngoài trang trí, nhất là mặt nạ trong các kỳ lễ hội (đầu lân, đầu ông địa nhà mình cũng một dạng gần với Papier-mâché), sử dụng để dựng bối cảnh trong nhà hát. Đa số nhi đồng thối tai ở nước ngoài đều được tập tành làm Papier-mâché trong nhà trường.
Nai chôm hình trên Google để minh họa cho các y thị hình dung:
Đài quan sát mái vòm phía trên làm theo phương pháp Papier-mâché
Hộp, tráp Papier-mâché đẹp hào nhoáng - đặc sản của xứ Kashmir
Chuẩn bị vật liệu
- Giấy xé nhỏ (Giấy báo là chuẩn nhất. Giấy nên xé bằng tay để mép giấy xơ ra, khi đắp nên mô hình sẽ dễ dàng bện chặt, không để lại lằn mép giấy.)
- Hồ dán (Có thể dùng keo sữa - PVA, hồ vải, keo giấy dán tường pha loãng hoặc tham khảo cách tự nấu keo phía dưới)
- Bìa carton hoặc dây kẽm nhỏ (nếu có làm khung)
- Cọ lớn, nhỏ + màu Acrylic để trang trí.
- Ngoài ra cũng nên chuẫn bị sẵn bút, thước, kéo, kiềm, dao rọc giấy, băng keo giấy, khăn ... v ... v ... nhỡ khi cần
- Tìm một chỗ vắng vẻ, lót giấy báo để bày, không lại dây ra khắp nhà mẹ mắng, hê hê.
bày đồ hàng
giấy báo phải xé tay nhé
Pha hồ dán
Tự làm hồ dán theo công thức đơn giản, thân thiện với môi trường và không chất bảo quản nhé các y thị: